İçindekiler
Adet (regl) dönemiyle ilgili sıkıntıları yaşamak kadın doğasının kaçınılmaz bir sonucu. Beyin, her ay yumurtalıklara yeni bir yumurta oluşturma emrini gönderiyor. Rahim de bu yeni oluşum için kendini hazırlamaya başlıyor. Yaklaşık 28 günlük bu sürecin herhangi bir döneminde, bir spermatozoid işe karışmazsa, kadınların yaşamındaki o bilinen ritüel yerini alıyor: regl dönemi.
Bir kadınlık sembolü, bir normallik belirtisi (reglin olmaması kadın sağlığı için her zaman bir soru işaretidir) ve kadınlar arasındaki tüm eşitsizlikleri ortadan kaldıran bir olay. Kim olursa olsun, sağlıklı her kadın, her ay bu sıkıntılı dönemi yaşamak zorunda. Ancak reglin şiddeti, nasıl geçtiği ve kadında yarattığı problemler, kişilerin hormonal durumlarına bağlı olarak değişebiliyor.
Regl Döneminden Önce Şişkinlik Hissediyorum
Şişkin bir karın, sızlayan göğüsler, çabuk öfkelenme, geçici bir depresyon gibi sıkıntılar, regl döneminden önce kadınların yaklaşık yüzde 40’ını etkiliyor. Bu tip belirtiler bu kadınlar için regl döneminin yaklaştığını hatırlatan en önemli etkenler. Ancak her ay aynı şekilde hissedilmeyen bu problemlerin bazı önlemlerle hafifletilebilmesi mümkün. Bu yüzden önerilerimizi dikkate almanızda yarar var.
- Regl dönemi öncesinde hafif sporlar yapmaya çalışın. Kısa süreli yavaş koşular ya da yürüyüşler, bu dönemde hem kaslarınızı hem de ruhunuzu gevşetmeye yardımcı olabilir.
- Geceleri çok geç yatmayın. Çünkü uykusuzluk adet öncesi sorunlarını artırıcı etki yapar.
- Bu dönemde bol bol sıvı tüketin ve mümkün olduğu kadar az tuz kullanın.
Eğer problemler sizi gerçekten çok rahatsız ediyorsa bir doktora başvurmanızda sakınca yok. Doktorunuz gerekli görürse size kan dolaşımını kolaylaştıracak bir ilaç vererek, sorun giderebilir. Bazı uzmanlar gerekli olduğu takdirde yumurtlamadan sonraki dönemde progesteron içeren bazı hormon ilaçları da verebiliyor. Çünkü çoğu zaman bu sorunlar progesteron hormonunun eksikliğinden kaynaklanıyor. Ancak bu tip ilaçları doktor önerisi olmadan kullanmamanız gerektiğini de unutmamalısınız. Eğer sorunu ilaçsız halledebilmek istiyorsanız, yukarıda belirtiğimiz yöntemlere başvurmanızı öneriyoruz.
Regl Dönemimde Çok Fazla Kanamam Var
Normal şartlarda, kadınlarda regl dönemi 3 gün ila 6 gün arası sürer, bu süre en fazla 8 güne kadar çıkabilir. Regl döneminde görülen kanamada renk kırmızı kahverengidir. Bazen parçalar olabilir ve kanamanın şiddeti reglin günlerine göre (ilk, orta ve son günler) değişir. Kanamanın yoğunluğu da aynı özelliği gösterir ve her kadında farklı seyreder. Özellikle yoğun kanamalı adetlerde kadın ne kadar önlem alırsa alsın, bazı küçük kazalara engel olamaz. Eğer siz de bu tip adetler yaşıyorsanız, bir doktora başvurmak için sakın aylarca beklemeyin. Böyle ağır kanamalar, özellikle 35 yaşından sonra rahimde bir ur ya da polip habercisi olabilir. Kansızlık ve aşırı yorgunlukla kendini belli eden bu iki sorun, her ne kadar iyi huylu olsalar da ciddi bir tedavi gerektirirler.
Regl Döneminde Çok Ağrım Oluyor
Regl dönemindeki ağrılarda aile hikâyesi de büyük önem taşıyor. Kısaca annesi bu tip sorunlar yaşayan bir genç kızda da genellikle ağrı şikâyeti görülüyor. Öte yandan psikolojik faktörler de kadının regl dönemini ağır sıkıntılarla geçirmesine yol açabiliyor. Ailevi ve psikolojik faktörlerin (gerginliğe ve depresyona yatkın karakter vs.) Bir araya gelmesi, bazı kadınları regl dönemini daha ağır yaşamak zorunda bırakıyor. Bu kadınların yaklaşık yüzde 30’u kolik tarzı karın ağrılarından şikâyetçi. Özellikle reglin ilk iki gününde ortaya çıkan bu ağrılar pek çok kadında ilk doğumdan sonra sona eriyor.
Ancak regl dönemini yıllarca hiçbir ağrı çekmeden geçiren kadınlar da bir gün bu durumla karşılaşabiliyor. Böyle bir durumda mutlaka bir jinekoloğa başvurmanızı öneriyoruz, çünkü bu sorunun temelinde ciddi bir jinekolojik problem de yatabilir. 92 günümüzde tüm bir günü sırf regl sancısı yüzünden sıkıntı içinde geçirmenize hiç gerek yok. Çünkü bugün, klasik ağrı kesicilerin ve spazm gidericilerin yanı sıra regl sancısını giderici pek çok ilaç mevcut.
Özellikle çok sancı çeken kadınlar için doktorlar antienflamatuvar ilaçları ve prostaglandin adı verilen, adet sancılarına yol açan maddelere karşı etkili ilaçları öneriyorlar. Ancak bu ilaçları alırken bir doktora danışılmasında yorar var. Bu çeşit ağır adet sancısı çeken kadınlarda, çoğunlukla, kasılmaların şiddetini artırıcı etkisi olan prostaglandinin aşırı salgılanması söz konusu oluyor.
Eğer siz de bu kadar ağır sancılardan şikayetçiyseniz bazı küçük önlemlerle sıkıntınızı hafifletmeniz mümkün. Bunun için; sancıları hafifletici basit fiziksel hareketler yapmalı ve spazmları gevşetmesi için karnınıza bir sıcak su torbası koymalısınız. Ayrıca doğum kontrol hapı kullanmanın da regl sancılarını azalttığı kabul edilen bir gerçek, burada tabii ki gereksiz yere doğum kontrol hapı kullanın demek istemiyoruz. Ancak zaten bu hapları kullanıyorsanız, regl ağrılarınızın azalacağını belirtiyoruz.
İlk Adet Kanaması: Nasıl Davranmalı?
Hangi kadın ilk kez regl olduğu günü hatırlamaz ki? Pek çoğumuzun müthiş bir panik hissettiği bu önemli an, vücudumuzda her şeyin yolunda gittiğinin doğal bir göstergesi aslında ve bu yüzden korkunun aksine, sevinçle karşılanmalı. Tabii bu sevincinizi nasıl belli edeceğiniz tamamen size bağlı!
Regl olma yaşına yaklaşmış bir genç kızın, bu olayı doğallıkla karşılaması ve yanlış düşüncelere kapılmaması için yapılacak en doğru şey, ona olacakları önceden anlatmak olacaktır. Bu yüzden 11 – 12 yaşlarından itibaren onu bu olaya hazırlayın. Ayrıca okul çantasında, bu gibi bir durumla karşılaştığında önlem alması için bir şeyler bulundurun. Öte yandan, küçük kızınızın bu yaşlarda evinden uzakta geçireceği bir dönemde de tedbirli olmanız gerekiyor.
Unutmayın ki, ilk regl olayının hangi yaşta yaşandığı ve bu dönemde hem genç kızın, hem de çevresinin tutumu, onun ileride cinselliğini nasıl yaşayacağını belirlemesi bakımından da ayrıca önemli.
Adetim Gecikti, Bu Normal Mi?
Adet gecikmesi için hiç şüphesiz en geçerli neden, kadının gebe kalmasıdır. Bu yüzden normal şartlarda bir erkekle beraberliği olan bir kadının ilk olarak bu olasılığı düşünmesi gerekir.
Ancak eğer nedenin bu olmadığı kesinse, gecikme bazen yumurtlama dönemindeki uyumsuzluktan kaynaklanabilir. Ayrıca bir kaza, duygusal bir şok, bir hastalık, evden uzakta geçirilen bir dönem (özellikle genç kızlar için), bir spor müsabakası ya da sınav gibi sebepler de yumurtlamayı geciktirebilir. Bu gibi durumlarda endişelenmenize hiç gerek yok, çünkü yaşanan bu stres ya da duygusal travma atlatıldıktan sonra adetleriniz yine eski düzenine dönecektir.
Öte yandan bu gecikmeler özellikle tiroid hormonu gibi bazı hormonlardaki düzensizlikten de kaynaklanabilir. Kadının bir anda önemli derecede kilo vermesi de bir gecikme nedenidir. Burada önemli olan, nedeni anlaşılamayan bir gecikmede vakit geçirmeden bir jinekoloğa başvurmaktır.
Adet Kanamaları Düzensiz Oluyor
Bir ay regl oluyor, ertesi ay ise boşuna mı bekliyorsunuz? İlk adet görülen dönemlerde bu tip düzensizlikler çok doğaldır. Regl dönemleri, tam olarak ancak ilk reglden iki yıl sonra, tam rayına oturur. Öte yandan bazen başka durumlarda da bu tip düzensizlikler görülebilir. Bazı kadınlar tüm yaşamları boyunca bu tip düzensizlikler yaşayabilirler. Bu durum, tamamen kadının ailevi özellikleriyle ve hormonal durumuyla ilgilidir. Ve maalesef bu kadınların ömrü, vücutlarının onlara yapacakları küçük sürprizleri beklemekle geçer.
Bu düzensizlikler, çoğu zaman fazla endişelenmenizi gerektirmez. Ancak iki adet arasının, sürekli olarak 35 günden fazla ya da 25 günden az sürmesi, ciddiye alınması gereken bir durum olduğunu gösterir. Bu durumlarda bir an önce doktora başvurmak ve gerekli önlemleri almak gerekir. Çünkü yumurtlamada meydana gelebilecek sorunlar, ileride kadının gebe kalmasını ve çocuk sahibi olmasını zorlaştırabilir. Eğer düzensizlik, herhangi bir hormonal dengesizliğe bağlıysa, bunun da bir an önce tedavi edilmesi gerekir. Bu tip hormonal düzensizlikler fibrom ya da yumurtalık kisti gibi tedavi gerektiren sorunlara yol açabilir. Bu durumda gerekli hormonal tedavi, kadının gebe kalmak isteyip istemediğine bakılarak düzenlenir. Örneğin doğum kontrol hapları adetleri tekrar düzene sokarken, yumurtalıkların da dinlenmesini sağlar. Eğer hasta doğum kontrol hapı kullanmak istemezse, doktor, gerekli tedaviyi, adet döneminin ikinci yarısında kullanılacak progesteron içeren başka ilaçlarla düzenler.
Regl Dönemiyle İlgili Doğru Mu Yanlış Mı?
- Âdeti geciktirmek mümkün mü?
Evlilik, sınav, zor şadlarda yapılan yolculuklar, bir spor müsabakası ya da tatil gibi durumlarda adeti geciktirmek tabii ki mümkün. Eğer adet gününüz gerçekten kötü bir güne denk geliyorsa, doğum kontrol haplarını değişik bir biçimde kullanarak bu olayı geciktirmeniz mümkün. Ancak bunun için mutlaka bir doktora başvurmanız ve bu olayı çok sık tekrarlamamanız gerektiğini unutmayın.
- Adet sancılan, özel bir tip migren ağrısına sebep olur mu?
Bazı kadınlar, daha çok adet dönemlerinden bir iki gün önce ya da kanamanın ilk gününde özel bir migren tipinden yakınırlar. Bu tip migren ağrıları, çoğu zaman diğer migren ağrıları gibi klasik ağrı kesici yöntemlerle tedavi edilebilirler. Ancak bu ilaçlara rağmen geçmeyen ağrılar söz konusuysa bir doktora danışmakta yarar vardır.
- Regl döneminde seks yapmamak gerekir mi?
Bu tamamen kadının ve erkeğin isteğine bağlı bir durum. Eğer iki taraf da bunu istiyorsa, sağlık açısından seksin herhangi bir zararı yok. Ancak regl döneminde cinsel birleşme yaşandığında, seks yoluyla bulaşan hastalıkların ve özellikle de aids’in kapılma riskinin daha fazla olduğu da unutulmamalı.
- Regl döneminde aspirin kullanmak sakıncalı mıdır?
Regl döneminizde de grip olmanız ya da diş ağrısı çekmeniz ihtimali var tabii ki. Ve bu durumda belki de bir tek aspirin ağrılarınız dindirmeye yetebilir. Ancak aspirin’in kanı sulandırıcı etkisi olduğu için, regl döneminde kanamayı artırabileceği ve sizi sıkıntıya sokabileceği de bir gerçek. Siz iyisi mi, böyle bir durumda doktorunuzdan başka bir ilaç önermesini isteyin.
- Tampon kullanmak sağlıklı değil mi?
Yapılan anketler, kadınların çoğunun, tampon yerine hijyenik pet kullanmayı tercih ettiklerini gösteriyor. Ancak bu tercih, tamamen bir alışkanlık meselesi. Bu durumda, isteyen her kadının rahatlıkla tampon kullanabileceğini belirtmek gerekiyor. Tabii ki bünyesine ve kanama şiddetine uygun ürünü seçmek, tamponu üç saatte bir değiştirmek ve genital enfeksiyon durumlarında tampon kullanmaya ara vermek gibi bazı hijyen kurallarına uymak şartıyla.
Adetlerim Daha Öncekiler Gibi Değil
Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda adetler çok daha kısa sürer ve daha hafif geçer. Ancak bazı aylarda henüz haplarınız bitmeden de kanama olabilir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda mutlaka jinekoloğunuza başvurmalısınız. Doktorunuz belki de ilacın dozunu değiştirmeyi önerecektir.
40 yaşından sonra da adetler değişikliğe uğrayabilir. Kadının yumurtlama dönemi bazen kısa, bazense uzun olabilir. Bu yüzden 40 yaş sonrasında reglin ne zaman başlayacağını kestirmek kolay değildir. Kanamanın, kadının hiç beklemediği bir anda, üstelik de son derece rahatsız edici bir biçimde başlaması ihtimali vardır.
Bu şekilde sebebi belli olan bir düzensizlik sizi endişelendirmesin. Çünkü bu tamamen doğal bir süreçtir ve yumurtalıkların yavaşlamasıyla menopoza yaklaşıldığını haber verir. Siz iyisi mi bu sıkıntıları tek başınıza çekmek yerine, doktorunuzla konuşun. Şüphesiz onun tavsiyeleri, bozulan hormonal dengenize rağmen sizi rahatlatacaktır.