İçindekiler
Kızamık özellikle gebeler ve çocuklar için ayrı bir tehlike oluşturur. Toplumsal bir kavram olarak benimsenmesi gereken aşılama hizmetleri, en az diğer parametreler kadar önemli ve ülke gelişmişlik düzeyinin temel göstergeleri olan; “doğumda beklenen yaşam süresinin uzamasına, “bebek ölümlerinin azalmasına, aşı ile önlenebilir enfeksiyon hastalıkları nedeniyle meydana gelen sakatlık ve ölümlerin azalmasına ve özetle “sağlıklı bir toplum” oluşturulmasında en önemli katkıyı sağlamaktadır.
Anne ve çocuk sağlığını yakından ilgilendiren ve enfeksiyon hastalıkları var olduğu sürece devam edecek bağışıklama hizmetlerinin ülkemizde en üst düzeye çıkarılması için “toplumsal katılım” ve “bilgilendirme” en önemli iki gerekliliktir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, önemli oranda hastalık ve ölüm nedeni olan ve dünyada her yıl 1 milyondan fazla çocuğun ölümüne yol açan bu hastalık her yaşta görülebilmekle birlikte, özellikle küçük çocuklarda çok a gir seyretmekte ve ölümle bile sonuçlanabilmektedir.
Kızamık ve ilk belirtiler
Kızamık çok bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. İnsandan insana aksırma, hapşırma ve hatta konuşma yolu ile kolayca bulaşabilmekte ve ilk belirtilerini basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu (soğuk algınlığı gibi) şeklinde göstermektedir. Burun akıntısı, aksırma ve göz kızarması en sık karşılaşılan ilk belirtilerdir. Daha sonra yüksek ateş (39 derece), öksürük ve vücutta kulak arkasından başlayan kırmızı döküntüler, baş ve yüzden gövde ve kollara oradan sırt ve bacaklara yayılım göstermektedir.
Kızamık çocuklar için neden tehlikeli?
Kızamık sıklıkla orta kulak iltihabı, bronko – pnömoni (zatürree, ağır akciğer iltihabı) gibi hastalıkların oluşumuna yol açabilen, tedavi edilemez ise çocuklarda kalp yetmezliği bile oluşturabilen ciddi bir hastalıktır. Kızamığa yakalanan her 2 bin hastadan birisinde ise ensafalit (beyin iltihabı) oluşmakta ve iyileşenlerde çoğu zaman kalıcı beyin hasarı ve zeka anomalileri görülmektedir.
Gebelikte Kızamık Tehlikesi
Gebelik sırasında kızamık geçirilmesi doğacak olan bebeğin sakat olarak doğmasına neden olabilmektedir. Ayrıca kızamıkta hastalığının geçirilmesinden 20 – 30 yıl sonra dahi, geç komplikasyonlar ortaya çıkabilmekte, SSPE denilen iltihabi bir beyin hastalığı kişide bilinç bozukluklarına ve ölüme dahi neden olabilmektedir.
Güvenli yol asılama
Bu hastalıktan ve neden olabileceği komplikasyonlardan korunmanın en etkin yolu kızamık aşısı olmaktır. Hastalık yapan mikrobun zayıflatılması ve hastalık yapıcı etkilerinin ortadan kaldırılması yoluyla geliştirilen aşılar, son 30 yıldır tüm dünyada ve ülkemizde güvenle kullanılmaktadır. Bebekler, anneden geçen bağışıklık cisimcikleri (antikor) yoluyla yaşamın ilk aylarında doğal olarak bu hastalıktan korunmaktadırlar.
Ancak yapılan çalışmalar bu koruyucu etkinin 9-10. aydan itibaren azalması nedeniyle bebeklerin korunmasız kaldığını ve tercihan bu aydan itibaren en az bir doz kızamık aşısı almaları gerekliliğini göstermektedir. Yine yapılan araştırmalar ile kızamık aşısının ikinci dozunun tercihen ilkokul öncesi ya da hemen okul çağında yapılması önerilmektedir.
Kızamık aşısı için doğru zaman
Kızamık aşısı tek başına uygulanabildiği gibi kızamık, kızamıkçık ve kabakulak karma aşısıyla da tek doz olarak uygulanabilir. Böylelikle tek bir doz aşı ile her 3 hastalığa karşı bir korunma elde edilir. 9. ayda kızamık aşısı yapılmış bebeklere bu karma aşı 15. – 18. aylar arasında uygulanmalıdır.
İlk dozunu karma aşı şeklinde alan çocukların da yine okul öncesi dönem yada ilkokul döneminde ikinci doz aşılarını olması gerekmektedir. Kızamık aşısının dozu, 0.5 ml olup, her iki aşının koruyuculuk düzeyleri (karma aşıda her bir hastalık için) en az yüzde 95 ve üzeridir.
Kızamık aşısının yan etkisi var mı?
Kızamığın aşısı olan bebeklerde yan etki olarak, çok nadiren aşıdan 5 ile 12 gün sonra hafif ateş görülür. Bazı deri döküntüleri olabilmektedir. Bu belirtiler tedaviye gerek olmadan 1 – 2 gün içerisinde kendiliğinden iyileşebilmektedir. Bu bebeklere sağlık personeli tavsiyesi ile 1-2 gün süreyle ateş düşürücü şurup ya da fitil verilebilir.
Kızamık aşısı diğer çocukluk dönemi aşıları ile birlikte eşzamanlı ve farklı bölgelerden güvenle uygulanabilir. Ateşli hastalık geçirmekte olan çocuklarda, immün yetmezliği olan ya da hastanede yatacak kadar ileri derecede hastalığı olan, kanser tedavisi gören çocuklarda aşılama ertelenmelidir. Bu durumda hekimine danışılarak aşılamaları takip edilmelidir.
Sağlıcakla Kalın.
