Kadında infertilite yani kısırlık sebepleri hastalıklara, yaşa ve gebe kalmaya engel bazı faktörlere göre değişmektedir. Yumurtlama bozuklukları, endometriozis, tüplerin tıkalı ya da hasarlı olması en önemli kısırlık sebepleri arasındadır. Kadın doğum uzmanının yapacağı tetkikler ve muayeneler ile kısırlık tanısı konur.
Kadında kısırlığın başlıca nedenleri;
- Yumurtlama düzensizlikleri
- Tüplerin hasarlı ve tıkalı olması
- Endometriozis hastalığı
- Rahimde doğuştan gelen tümör ve anormallikler
- Enfeksiyona bağlı oluşan rahim yapışıklıkları
- Pelvik bölgede enfeksiyon
- Rahim ağzı salgısının az olması
- Yumurtlamaya engel olan aşırı kilo problemi
- Süt hormonu yüksekliği
- Guatr, hipertroidi, hipotroidi gibi troid hormon bozuklukları
- Madde bağımlılığı ve psikolojik sebepler
- Genetik rahatsızlıklar
Yumurtlama Bozuklukları
Yumurtlama bozuklukları kadında gebeliğe engel olan başlıca sebeplerden bir tanesidir. Eğer yumurtlama da problem varsa döllenme gerçekleşemez ve gebelik oluşmaz. Yumurtlama bozukluğu derken burada kastettiğimiz yumurtlama düzensizliğidir. Yumurtlama olsa dahi düzensiz, seyrek ya da her ay düzenli olmama durumu gözlenir. Bu sebeple her ay görülmesi gereken adet dönemlerinde de düzensizler yaşanır.
Polikistik over sendromu hastası ve adetleri düzensiz olan kişilerde yumurtlama olup olmadığını tespit etmek için kan tahlili ve ultrasonografi araştırmaları yapılır. Yumurtlama yoksa hamilelik oluşması imkansızdır. Hormon ilaçları ve yumurtlama sağlayan haplar tedavi için tercih edilir.
Kadında Kısırlık Nedeni Tüplerde Hasar ve Tıkanıklık
Sperm ve yumurtanın bir araya gelmesini engelleyen bu rahatsızlıkta döllenme olmaz ve gebeliğin oluşumu engellenir. Tüplerde meydana gelen tıkanıklığın sebepleri arasında endometriozis, enfeksiyonlar ya da geçirilmiş bir ameliyat sonrası karın içi yapışıklıklar vardır.
Dış gebeliğe bağlı tüplerde meydana gelen hasarlar, cinsel yollarla bulaşan enfeksiyonlar ve verem gibi rahatsızlıklar tüplerde geri dönüşü olmayan hasarlara sebep olabilir.
Yalnızca tek bir tüp kapalı ve diğeri açık ise hamilelik meydana gelebilir. Tüplerin kapalı ya da açık olup olmadığını anlamak için rahim filmi yani HSG çekilir. Eğer tüpler kapalı ise karından küçük deliklerden girilerek laparoskopi ameliyatı yapılır. Bu ameliyatta tüp içerisine mavi renkli bir sıvı verilir ve tüplerin kapalı olup olmadığı tam olarak kesinleştirilir. Her iki tüpte kapalı ise tüp bebek uygulaması yapılır.
Endometriozis
Rahim dışında gelişen endometrium (rahim içini döşeyen doku), endometriozis hastalığına sebep olur ve kısırlık meydana gelebilir. Genellikle yerleştiği alanlar tüpler, yumurtalıklar ve rahim yüzeyidir. Hormonlara duyarlı olan endometriozis rahim içini döşeyen doku gibi adet sırasında kanar. Bu kanamalar karın içerisinde meydana gelir ve zamanla iltihaba, yapışıklıklara neden olur. Yumurtalıklara yerleşen bu doku zaman içerisinde kist oluşturabilir.
Adet öncesinde ve adet sırasında ağrı, şiddetli ve düzensiz adet kanamaları, cinsel ilişki sırasında ve sonrasında ağrı, kısırlık endometriozisin belirtileri arasındadır. Laparoskopi cerrahisi ile gebe kalma oranı artırılabilir.
Kısırlık Nedeni Rahim İçindeki Oluşumlar
Doğuştan var olan ya da sonradan gelişen patolojiler kısırlığın sebebi olabilir. Bunlar arasında perde, polip, miyom gibi oluşumlar vardır. Her zaman kısırlığın nedeni olarak tanımlanmayan polip ve miyomlar, rahim iç kısmında büyük bir alanı kaplamaları gebeliğe engel oluşturabilmektedir. Histeroskopi yöntemi ile bu patolojiler rahimden alınarak gebeliğin oluşumu için sağlıklı bir ortam yaratılabilir.
Süt Hormonu Yüksekliği
Kısırlığa ve yumurtlama düzensizliğine neden olan prolaktin hormonu beyinde ki hipofiz bezinden salgılanır. Prolaktin seviyesi yüksek ise gerekli ilaç tedavileri ile istenilen seviyelere getirilebilir. Troid hormonuna bağlı olarak da bu hormonda artış görülebilir.
Polikistik Over Sendromu
Yumurtlamanın hiç olmaması ya da düzensiz olması durumunda polikistik over sendromundan söz edilebilir. Yumurtalıklarda bulunan ve yan yana dizilmiş çok sayıda kist bu hastalığın varlığını gösterir. Yumurtalık kistlerinden farkı ise daha küçük olmasıdır.
Polikistik over sendromunda genellikle iki adet arasında ki süre fazladır. Yağlı cilt, akne, kilo artışı, kıllanma ve kısırlık görülür.
Hamile kalma şansını artırmak için fazla kiloların verilmesi gerekir. Bu sayede yumurtlama düzenlenir ve gebelik şansı artar. Polikistik over tedavisi için klomen gibi bazı ilaçlar 6 ay süre ile kullanılır ve gebe kalma oranı %50’ye kadar çıkar. Eğer gebelik oluşmaz ise ikinci alternatif iğne ile tedavi uygulanır. Yine gebelik elde edilmez ise tüp bebek tedavisi ile çiftler bebek sahibi olabilir.
Sağlıcakla Kalın.
