İçindekiler
Ivf; normal yollardan çocuk sahibi olmak isteyen fakat olamayan eşlere uygulanan, erkek ve kadının üreme hücrelerinin laboratuar ortamında özel koşullar eşliğinde döllenmesi ile oluşan embriyoların, tekrar kadının rahmine dikkatli bir şekilde yerleştirilmesi işlemidir. Anne adayları yabancı kelimeyi tam bilmediklerinden ivf nedir diye merak ediyorlar ama aslında durum şu şekilde. Ivf; tıpdaki adıyla in vitro fertilizasyon, halk arasındaki adıyla ise tüp bebek tedavisi olarak adlandırılır.
Tüp bebek tedavisi yani ivf son yıllarda oldukça sık duyduğumuz bir kavram. Tüp bebek tedavisi, bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin normal olarak gebelik şansı olmadığı ya da çok az olduğu durumlarda çiftlerin gebelik şansını artırmak için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Kadından alınan yumurta ve erkekten alınan spermin laboratuvar ortamında döllenerek embriyo gelişiminin sağlanması sonrasında embriyoyu kadın rahmine yerleştirilir.
Dünyada ilk başarılı tüp bebek tedavisi Dr. Steptoe ve Dr. Edwards tarafından gerçekleştirilmiş ve tedavi sonucunda 1978 yılının Temmuz ayında İngiltere’de ilk tüp bebek Louise doğmuştur. Türkiye’de ise başarıya ulaşan ilk tedavi sonucu 1989 yılında İzmir Ege Üniversitesi Hastanesinde Ece bebek doğmuştur. Çocuk sahibi olmak isteyip olamayan çiftlere umut ışığı olan bu tedavi yöntemi artık yaygın olarak uygulanmakta ve çocuk hayali kuran birçok çifti bu hayallerine kavuşturmaktadır.
İlerleyen teknoloji sayesinde tüp bebek yöntemleri geliştirilmiş ve başarı şansı çok yükselmiştir. Tüp bebek tedavisi olan çiftlerin sayısı her geçen gün arttığı için hastanelere ayrı tüp bebek servisleri kurulmuştur. Eğitim sürelerinin uzaması, kadınların iş hayatında daha aktif olması ve evliliklerin daha ileri yaşlarda yapılması gibi nedenler tüp bebek tedavisine olan talebin artmasına neden olmuştur.
Tüp bebek tedavisinin denenmesi konusunda bir sayı sınırı yoktur ancak genel olarak deneme sayısı arttıkça hamilelik şansının azaldığı gözlemlenmiştir. Bununla birlikte 10 denemeden sonra bile gebelik şansının yakalandığı durumlar vardır. Tüp bebek tedavisi ile sağlanan gebeliklerin düşük riski normal gebeliklerden çok az daha yüksektir.
İVF süreci hem madden hem manen oldukça yorucu bir süreçtir. Öncelikle bunun bilinmesi gerekir. İnsanlar doğuştan ya da sonradan yaşanan rahatsızlıklar, çocukken geçirilen hastalıklar ve kadınlarda genital organlarda meydana gelen hasarlar nedeni ile doğa yollardan çocuk sahibi olma özelliklerini kaybedebilirler. Doğal yollarla bebek sahibi olamayan eşler için en iyi çözümdür.
Bu tedavide erkeğin sperm sayısı önemli rol oynuyor. Bununla birlikte anne adayının da çikolata kisti gibi hastalıklara sahip olması gibi bir çok neden tedavi başarısını etkiliyor. Bazen de hiç bir neden olmasa bile başarı yakalanamayabiliniyor. Eğer erkeğin sperm sayısı ve hızı belirli bir sınır üstündeyse tedavi yöntemi daha başarılı hale geliyor. Zaten tedaviye başlamadan önce hem erkekten hem kadından bazı testler isteniyor. Bu testler sonucu tüp bebek şansı ve başarılı olma olasılığı göz önüne alınıyor.
Bu sürece başlamadan önce ailenin düşünmesi ve bu süreç zarfında olumsuz olabilecek denemeleri göz önüne alması gerekiyor. Tedavi sürecindeki mekân ve şartlara bağlı olarak başarılı olma şansını artabiliyor. Yani hem fiziksel hemde ruhen bu tedaviye hazır olunması tüp bebek başarısını artıran önemli bir etkendir.
Ivf tedavisinde 40 yaş altında anne adaylarının gebelik şansı daha yaşlı anne adaylarına göre 4 kat daha fazladır. Tedavide genel başarı oranı ise %30-%40 civarındadır. Bazı tüp bebek uygulamalarında transfer edilen embriyolardan geride çok iyi kaliteli embriyolar kalırsa bu embriyolar dondurulup saklanarak, çiftlere ileride tekrar çocuk sahibi olma şansı tanır. Dondurulan embriyolar çözüldükten sonra %70-80’i canlı kalır ve çiftlere %50-70 oranında gebelik şansı sağlar. Dondurulmuş embriyolar, bebeklerin sağlığı için olumsuz bir durum oluşturmaz.
Özetle İngiltere’de Dr. Steptoe ve Dr. Edwards tarafından gerçekleştirilmiş ilk başarılı tedavi tıpta yeni bir çağ açmış, tüp bebek tedavisi 41 yılda bir hayli ilerleme kaydetmiş ve başarı oranı o günden bugüne oldukça artmıştır. Normal olarak gebelik şansı olmayan ya da çok az olan birçok çifte umut ışığı olmaya devam etmekte olup dünyada ve ülkemizde yaygın olarak uygulanan bir tedavi yöntemi haline gelmiştir.
İVF hangi Durumlarda Yapılır?
Bu tedavi özel durumlarda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bu durumlar;
1- Bir yıl süre ile korunmasız ilişki olması durumunda hamilelik oluşmuyorsa
2- Nedeni belirlenemeyen infertilite varlığında
3- Anne adayının iç ve dış genital organları normal ancak doğal yollardan hamile kalamıyorsa
4- Erkekte azospermi varlığında
5- Sperm sayısı normal ancak spermlerin kalitesi düşük olduğu için yumurtayı dölleyemiyorsa
6- Anne adayının tüplerinin tıkalı olması durumunda
7- Endometriozis ya da myom gibi oluşumların varlığında
8- Anne adayında servikal yetmezlik ya da diğer servikal problemler oluşmuş ise
9- Anne adayının hormon çalışma sisteminde sıkıntılar var ise
Belirtmiş olduğumuz durumlar vakit kaybetmeden tüp bebek tedavisine başlanması gereken ciddi durumlardır.
Kimler Tüp Bebek Tedavisi (ivf) Olabilir?
Tüp bebek tedavisi herkese uygulanan bir tedavi yöntemi değildir. Çiftlerin tedavi olabilmesi için bazı kriterleri taşıması gerekir. Anne adayının yaşının 45 ve altı olması önemlidir. Baba adayının yaşı da en fazla 50 olmalıdır. Doğal yollardan denenmiş ancak belirli bir süre geçmesine rağmen hamilelik elde edilememesi gerekir. Tüp bebek tedavisi olmak isteyen erkeklerin sperm sorunlarının olması gerekir. Spontane olarak bebek sahibi olamadığı kanıtlanmış kişiler tedavi yöntemlerini kullanabilir.
Tüp Bebek Tedavisi (ivf)Aşamaları
Tedavi 4-6 haftalık dönemler halinde uygulanır. 14 gün süren ilk aşamada yumurta üretiminin desteklemek için hormon tedavisi yapılır ve yumurta üretimini arttırmak amacıyla bazı ilaç tedavileri uygulanır.
İkinci aşama ise 2 ile 4 gün arasında süren yumurtaların toplanması aşamasıdır. Anne adayının hazır olduğu belirlendiğinde ilaçlar yardımıyla yumurtlama başlatılır. Yumurtalar foliplerden çıktıkları anda koruma altına alınmak için lokal anestezi ile toplanır.
Üçüncü aşamada ise yumurtalarla eşleştirilmek için baba adayından da sperm toplandıktan sonra 3-5 gün içerisinde laboratuvarda döllenme sağlanır ve embriyolar seçilir. Embriyolar hazır oldukları zaman anne adayının uterusunun içine yerleştirilir ve 14 günlük bekleme süresi olan son aşamaya geçilir.
Yerleştirilen embriyo sayısı arttıkça gebe kalma şansı da artsa da embriyo sayısı arttıkça çoğul gebelik riski oluştuğu için 35 yaş altı kadınlarda 1 embriyo, 35 yaş ve üzerindeki kadınlara ise 2 embriyo transferi yapılır. Ve 14 gün geçtikten sonra gebelik sonuçlarının kontrol edilmesiyle birlikte tedavinin başarılı olup olmadığı öğrenilir.
Tüp Bebek Tedavisinde (ivf) Başarılı Olması İçin Ne Yapılır?
- Daha Başarılı ve kesin sonuçlar içeren tedavi için, tüp bebek ünitesinin temiz ve yüksek standartlara bağlı malzemelerle çalışılması gerekir
- Laboratuar koşulları üst düzeyde olmalıdır. Bu sayede tüp bebeğin gerçekleşme olanağı daha fazla artacaktır.
- Havalandırması ve temizliği Özer ne olmalıdır.
- Tüp bebek çalışmaları için Kontrol ve ölçümleme düzeni olarak yürütülmeli ayrıca yeterli ve kaliteli donanıma sahip olmalıdır.
- Alanında uzman tecrübeli bir ekibe ve profesyonel doktorları sahip olmalıdır.
Ayrıca bu saydıklarımızın dışında, eşlerin birbirlerine karşı anlayışlı ve sabırlı olmalıdır. Tüp Bebek tedavisi süreci uzun ve yorucu ve sabır isteyen bir süreçtir. Bu sebepten dolayı eşler kendi yıpranma paylarını da hesaba katmalıdır. Bütün bu çaba ve tedaviye dayanan, azim ve sabır ile bekleyen aileler, bu süreç sonucunda başarılı bir sonuç elde ediliyor. Üstelik bu hizmetleri devlet hastanelerinde alabileceğiniz gibi, birçok özel klinikte de alabilirsiniz. Bu süreçte anne ve baba adayları birbirini incitmemeli ve suçlamamalıdır.
Tüp Bebek Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Doğal yollardan bebek sahibi olamayan çiftler genellikle endişeli ve ajite olurlar. Tedavinin olumlu olabilmesi için ilk önce çiftlerin morallerini yüksek tutarak stres altına girmemeleri gerekir. Tedavi periyoduna düzenli bir şekilde uyum sağlanmalı ve doktor tarafından istenilenler aynen uygulanmalıdır.
Süreç içerisinde kullanılması gereken hormon ilaçları ve vitaminler önerilen saatlerde alınmalı asla atlanmamalıdır. Özellikle yumurta çatlatma iğneleri ve progestan hormonu gününde ve saatinde yapılmalıdır. Bu süreç içerisinde anne adayı aşırı kilo almaktan ve kilo vermekten kaçınmalıdır. Dengeli ve düzenli beslenme programları uygulanabilir.
Tüp Bebek Tedavisi (ivf) Fiyatları Ne Kadardır?
Tedavi yöntemleri önceki yıllarda çok yüksek maliyetli olan yöntemlerdi. Günümüzde giderek artan tüp bebek tedavi merkezlerinin sayısı ve devlet desteği ile tüp bebek fiyatları biraz daha düşüş göstermiştir. Tedavi ücretleri, yumurta toplama, kullanılan hormon iğneleri, laboratavuarda döllendirilen ve transfer edilen embriyo sayısı gibi kriterler göz önüne alınarak belirlenir.
Daha sonraki yıllarda tekrar bebek sahibi olmak isteyen aileler ilk tüp bebek denemesinde oluşan embriyoyu dondurabilirler. Embriyo dondurma işlemi ayrı bir işlem olarak görüldüğü ve hesaplandığı için tedavinin maliyeti biraz daha yükselir.
Hormon ilaçlarının belirli bir bölümü devlet tarafından karşılanmaktadır. Bu tedaviyi olmaya karar verdiğinizde ilk önce merkez ve fiyat araştırması yapmanızı tavsiye ederiz. Tam donanımlı tüp bebek merkezleri çok daha avantajlı olacaktır. Laboratuarı, gereken tüm cihazları ve uzman ekibi olan merkezleri tercih etmenizi öneririz.
Bununla birlikte devlet hastanesinde tüp bebek yöntemini kullanmak istiyorsanız sizden istenilen şartları yerine getirmeniz gerekiyor. Üstelik sizden birçok doktor imzalı rapor istiyor. Fakat SGK bu şartları yerine getirseniz de maalesef size belirli bir miktarda yardımcı oluyor. Özel kliniklerde ise, hiçbir şeklide devlet desteği olmuyor. Durum böyle olunca da maddi durum da tüp bebek tedavisi için önemli bir hal alıyor.
Sağlıcakla Kalın.
Konuyla ilgili şu yazılarımızı da okumalısınız.
Ege Üniversitesinde Tüp Bebek Yaptıranlar (1. Bölüm)
Tüp Bebek Tedavisi Kaç Gün Sürmektedir ve Aşamaları Nelerdir?
