Konsantrasyon, başarıya götüren bir anahtardır. Fakat birçok çocuğun da zayıf noktasıdır. Bir yaşındaki çocuk, büyülenmiş gibi kocaman açılmış gözleriyle ve nefes almadan masanın üzerinde zıplayan tahta oyuncak bir kurbağaya bakıyor. Küçüklerin tüm duyarlılıkları oyun alanına yönelir. Doğuştan var olan bu davranış, meraklarını uyandıran nesnelere karşı konsantre olmalarını sağlar.
Ne yazık ki yaşam sadece beğendiğimiz ve ilgimizi çeken şeylerden oluşmaz. Birçok rahatsız edici ve sıkıcı nesneleri ya da durumları da kapsar. Rutin geçen bir günün içinde hoşumuza gitmeyen vazifeleri de başarmak zorunda kalırız. Ve çocukların da tıpkı erişkinler gibi bu tür durumlarda da başarı göstermeyi öğrenmeleri gerekir. Başarmak için, sıkıcı gelen işlerde de dikkatini toplamayı (toplamak istemese de) bilmeliler.
Konsantre olmayı öğrenmek ise okul öncesi çağlardaki eğitimle başlar. Yaşı ve genleri durumu değiştirir Çocuğun ne kadar süre ilgisini çeken bir nesneyle ilgilendiği yaşına ve doğuştan gelen karakterine bağlıdır. Örneğin, on sekiz aylık bir bebek konsantrasyonunu sadece birkaç dakika yoğunlaştırabilir.
Çocuğun başaramadığı bir durum karşısında bağırarak elindekini fırlatması ise gayet normaldir. Ama üç yaşına gelmiş çocuklar artık bu tür reaksiyonlar vermemeyi öğrenmelidir.
Anaokulu eğitimi çok önemlidir.
Çünkü çocuk anaokulunda kendisine hikaye okunduğu zamanlarda on beş dakika boyunca başka bir şeyle ilgilenmeden dinlemek zorundadır. Hatta bazen 20-30 dakika gibi bir süre tek başına oyuncaklarıyla oynamak durumunda kalır.
Belli bir süreye bağlı kalınarak yapılan bu tür aktiviteler çocuğun dinlemeyi ve dikkatini vermeyi öğrenmesinde yardımcı olur. Dikkatini toplama kendini kontrol etmeyi doğurur. Çocuklar öncelikle hedefin ne olduğunu, kendilerinden ne beklendiğini kavramalıdır.
Çocuklarda dikkat eksikliğinin giderilmesinde ortamın önemi büyük
Her bireyin belli bir noktada yoğunlaşmasını etkileyen iç ve dış faktörler farklıdır. Bireysel özellikler her alanda olduğu gibi dikkat konusunda da etkili bir faktördür. Çocuğun genetik özelliklerinin dışında yaşı, cinsiyeti, bulunduğu deneyim ortamları onun dikkat süresini etkiler. Ayrıca ruhsal durumu, bulunduğu ortamdaki dış etkenler, isi, ışık, ses konsantrasyon süresinde etkilidir.
Çocuğun dikkatini toplayabilmesi, çalıştığı konuda daha ince ayrıntıları fark etmesine ve öğrenme konusunda daha etkili sonuçlar alınmasına yardımcı olur. Küçük yaşlarda belli düzenlerin oluşturulması, uyarıcıların karışık verilmemesi, çocuğun konsantrasyon konusunda kendisini geliştirmesini kolaylaştırır. Çocuğunuzun konsantrasyonuna katkıda bulunabilmek için;
Dikkat süresinin her birey için ayrı olduğunu,
- Dikkati, fizyolojik olarak olumsuz etkileyen şartların çocuğunuzda olup olmadığını bilmenin önemini,
- Dikkati toplamada uygun yöntemler için çocuğunuzun özelliklerini bilmenizin gerekliliğini,
- Dikkati toplayamamanın çocuk için de bir sıkıntı olduğunu,
- Dikkatini toplayabildiği süreleri ve alanları gözlemenin önemini,
Çocuk dikkatini toplamayı nasıl öğrenir?
- Dikkat için verilen çalışmanın çocuğa anlamlı şekilde açıklanması gereğini,
- Deşarj olabileceği özgür ortamların yaratılmasının önemini,
- Baskının yerine teşvik etmenin daha etkili olduğunu,
- Çocuğun ruhsal bir sıkıntı ile meşgulken dikkatini toplamasının zor olduğunu,
- Sürekli uyarının konsantrasyonu 0lumsuz etkileyeceğini,
- Çocuğun dikkat süresine göre aralar vermenin onun çalışmasını olumlu etkileyeceği gerçeğini bilmek önemlidir.
Dikkat Eksikliği Olan Çocuğa Nasıl Davranmalı?
Ders başarısı için çocuğun dikkat süresinin önemi oldukça etkilidir. Çocuğa ders çalışma programı hazırlanırken dikkat süresi asla göz ardı edilmemelidir. 5-10 dakikadan sonra dikkati dağılıp, konudan uzaklaşan pek çok çocuk vardır. Bu çocuklar için çalışılacak metin ya da materyaller anlamlı kısa parçalara bölünebilir. Bölümdeki bilgiler anlayarak çalışıldıktan sonra bir sonraki parçaya geçilmesi sağlanmalıdır. Çünkü bir önceki konunun tam öğrenilmemiş olması da dikkati toplamayı zorlaştırır.
Dikkat süresi birden uzatılamayacağından düzenli ve aşamalı bir çalışma yapılması gerekir. Çocuğun çalıştığı konuların aralarında 1-2 dakikalık molalar vermesini sağlamak verimi artırıcı olur. Belli bölümler için zaman ayarlamaları yaparak çalışmasını kendi hedeflerine göre yapmasını desteklemek konsantrasyonu için olumlu etki yaratabilir.
Plan ve program
Daha bebekken günlük plan olan yemek yeme saati, yatma zamanı gibi uyulması gereken noktalar vardır. Bu plan, daha sonraki günlere büyük bir kolaylık sağlar. Böylece çocuk hangi durumlarda ortamı terk edebileceğini ve oyuncağıyla oynayabileceğini bilir. Yemek yemek ve uyumak haricinde oyun saati, odasını toplama saati veya televizyon izleme saati gibi zaman ayarlamaları yapılmalı ve çocuğun bu programa uyulması sağlanmalıdır.
Günün zamanlarını parçalara ayırın. Bu bölümlemeyle plana uyulduğu takdirde çocuk kendisinin hoşuna giden ve kendisini rahatsız eden şeyleri çözebilir. Ve sevdiği nesnelere (zaman sınırlı olduğundan) daha büyük bir konsantreyle sarılır. Rutin giden bir düzeni iyice kavrayan çocuk okulda da zaman ayırımları esnasında zorluk çekmez ve elindeki işe daha rahat dikkatini verebilir.
Günlük planda oyun grupları, jimnastik grupları veya müzik grupları gibi farklılıklar yaratın. Yoksa çocuk her gün aynı şeyi yapmaktan (mesela sürekli aynı aktiviteyi yapmak) sıkılıp dikkatini dağıtmaya başlayabilir.
Kısa vadeli hedefler
Dikkati dağınık çocuklara bilgi aktarırken modeller, objeler, resimler, şemalar kullanarak anlatmak, konunun onun için çekici olmasını sağlayacağından daha olumludur. Onun çalışma özelliklerini gözleyerek kendisinin de bunları fark etmesini sağlayıcı mesajlarla dikkatini nasıl toplayabileceği konusunda düşünce üretmesi ve denemeler yapması sağlanabilir.
Dikkatini toplayabileceği ve bu süreyi uzatabileceği konusunda ona destek verilebilir. Dikkatini geliştirici oyunlarla zevkli şekillerde egzersizler yapılıp başardığı noktalarda olumlu pekiştiriciler kullanılabilir.
Sağlıcakla Kalın.
