İçindekiler
Boşanmak elbette evlenmek kadar doğaldır. Fakat eğer ortada çocuklar varsa, biraz daha düşünerek hareket etmek gerekli. Boşanma süresince çocukların karşılaşabilecekleri zorlukları daha kolay aşmaları için, dikkat edilmesi gereken konulara bir göz gezdirelim. Evlilik, birbirine sevgiyle bağlanan çiftlerin hayatlarını birleştirme kararlarını resmileştirmeleridir. Fakat bazen bu birleşmeler zaman içinde anlaşmazlıklar ve sonunda da ayrılıklarla sonuçlanabilir. Bu ayrılıklar özellikle çocuklara daha çok olumsuz yansır. Çünkü çocukların boşanmalar durumunda yeni bir hayata alışmaları genellikle zor olur. Böyle bir ayrılıkta çocukların psikolojik olarak fazla zarar görmemeleri için, anne ve babalar bazı önlemler alabilir.
Boşanma öncesi hazırlık
Boşanma bir birim olarak ailenin kaybedilmesi olarak görülür. Ve aynı ölüm gibi hem yetişkinlerde, hem de çocuklarda kaybediş ve üzüntü duyguları uyandırabilir. Boşanmanın çocuklar üzerine yarattığı gerilimin ne derecede olacağı ve ne kadar süreceği birçok etkene; fakat özellikle anne ve babadan gelecek desteğe bağlıdır. Anne ve babalar, çocuklarının yaşayacakları değişikliklere çok çeşitli yollardan yardım edebilirler.
Ayrılık ya da boşanma hakkında çocukla konuşun
Çocukların neleri anlayıp anlamayacakları konularda düşünmek ve onlara karşı açık ve dürüst olmak, dikkat edilmesi gereken temel noktalardan biridir. Özellikle çocukları doğrudan etkileyecek değişiklikler ve olacaklar hakkında çocukların bilgi sahibi olmaları, onlara büyük ölçüde yardımcı olur. Çocukların ihtiyaçlarına karşı duyarlı olmak ve değişikliklerin adım adim, yavaş yavaş gerçekleşmesini sağlamak da çok önemlidir. Böylelikle birçok değişikliğin bir arada ve bir anda çocuğun karşısına çıkması önlenmiş olur. Bu da çocuğun boşanma esnasında ve sonrasında kendini daha güvende hissetmesi sağlar.
Çocuktan gelebilecek veya anne babaların kendilerini hazırlamaları gereken bazı soruları şöyle sıralamak mümkün:
- Neden boşanıyorsunuz?
- Sen ve annem (veya babam) tekrar bir araya gelecek misiniz?
- Ben nerede yaşayacağım?
- Benim yüzümden mi boşanıyorsunuz?
- Okulumu değiştirmek zorunda kalacak mıyım?
- Annemi (veya babamı) ne sıklıkta göreceğim?
- Arkadaşlarımı görebilecek miyim?
- Büyükannemi ve büyükbabamı görebilecek miyim?
- Fakir mi olacağız?
- Yaz kampına gidebilecek miyim?
- Tatillerimi kiminle geçireceğim?
Bütün bunların dışında, çocuklarla, onların aile içindeki rollerinin değişip değişmeyeceği konusunda konuşmak da faydalı olur. Eğer anne ya da baba tekrar çalışmaya başlayacaksa veya iş saatleri değişecekse, evde onların yardımına ne kadar ihtiyaç duyulacağı hakkında konuşulmalı (sofrayı kurma, kendi odalarını temizleme gibi…). Ancak, anne ya da baba çocuğuna ayrıldığı eşinin sorumluluklarını yüklememeye mutlaka dikkat etmeli. Yani, “Artık ailenin erkeği sensin veya “Artık tek dayanağım sensin” gibi ifadelerden kesinlikle kaçınmak gerekir. Eğer anne ya da baba hayatlarındaki değişikliklerle baş edemeyecek hale gelirse, bir danışmana başvurmaları iyi olur. Uzmanlar böyle bir durum içerisinde olan kişilerin duygularının çözümlenmelerine ve olaylarla başa çıkmalarına yardım edebilirler.
Çocuğa boşanma konusunda dürüst davranın
Boşanma esnasında çocuğu ilgilendiren her konuda, kişinin eski eşiyle aynı fikirde olması kolay olmayabilir. Çocuklarla ayrılık hakkında konuşmadan önce birçok kararı vermiş olmak, onlar için en iyisi olur. Bu nedenle neler olup bittiğine dair çocuklara dürüstçe ve basitçe bilgi vermek gerekir. Böyle değişikliklere alışmak zaman alsa da, yeni aile düzeni içinde hayatın mutlu geçeceğinden çocukların emin olmaları sağlanmalı.
Çocukların hislerini anlamak için en iyisi yapılmalı
Boşanma dönemleri, ayrılan anne baba için oldukça zordur. Fakat çocuklar için daha zor olabileceğini unutmamak gerekir. Bu nedenle onları, duygularını ifade etmeleri için cesaretlendirmek doğru bir davranış olur. Çünkü olaylardan etkilenen herkesin hissettikleri hakkında konuşması iyidir. Bu durum kişilerin yaşadığı gerilimi azaltabilir.
Boşanma aşaması
Boşanma aşamasında çocuklar, anne ve babanın her birinden kendine özel ilgi görmelerini ve zaman ayırmalarını isteyebilir. Bu nedenle aşağıda verilen önerilere dikkat etmekte yarar vardır.
Hiçbir şey çocuğun ihtiyaçlarını göz ardı ettirmemeli
Çocuklar boşanmış anne ve babası arasında geçen tartışmalara maruz kalmamalıdır. Uzmanlar bunun çocuğa zarar verebileceğini ve çocuğun boşanma sonrası adaptasyonunu zorlaştıracağını söylüyorlar. Anne ve babanın her ikisi de geri adım atabilmeli ve uzlaşmaya razı olabilmelidir. Eğer farklı düşüncelerde uzlaşmaya gitmekte zorlanma yaşanıyorsa, özellikle boşanmanın erken safhasında bir arabulucuyla görülmeli.
Kişinin eski eşiyle iletişim halinde olması ve işbirliği yapması, çocukların iyiliği için önemlidir. Unutmamak gerekir ki, her iki taraf çocuklarını yetiştirmekle yükümlüdür. Anne ve babalar bazen çocuklarını eşlerine götürürken ya da onları teslim alırken, çocuklarının bakımıyla ilgili konularda çocukların önünde tartışmaya başlarlar.
Eğer böyle yüz yüze konuşmalar tartışmayla sonuçlanıyorsa, bu konuları telefonda görüşmeyi ya da süregelen anlaşmazlıkları çözmek için bir danışmandan yardım istemeyi tercih etmeliler.
Kabul edilebilir bir görüşme düzenlemesi yapılmalı
Günümüzde anne ve babalar çeşitli görüşme – velayet düzenlemeleri yapabiliyorlar. Fiziksel velayet çocuğun yaşadığı yere bağlıdır. Yasal velayet ise anne ve babaların çocuklarının eğitimleri, tıbbi tedavileri gibi temel konularda söz hakkına sahip olmaları anlamına gelir. Ortak fiziksel velayet çocuğun hem annesiyle hem de babasıyla kalmasını, yani zamanını iki ev arasında bölüştürmesini öngörür. Bu pek çok şekilde yapılabilir.
Çocuklar anne ve babalarında dönüşümlü olarak veya eşit sürelerle kalabilir. Mesela hafta içi veya sonu, okul zamanı ya da tatil şeklinde ayarlamalar yapılabilir. Ortak velayet, çocukların maddi, duygusal ve eğitimsel sorunlarıyla her iki tarafın da aktif olarak ilgilenmesini sağlar. Çocukların üvey anne ya da babalarıyla ilişkisine saygı gösterin
Çocukların üvey anne ya da babalarıyla kendilerini suçlu ya da anne veya babaya karşı sadakatsiz hissetmeden zaman geçirmelerine izin vermek çok önemlidir. Çocuklar çoğunlukla, anne babadan birinin onları terk etmesi durumunda, diğerinin de terk edeceğini düşünürler. Bu nedenle, çocuk üvey anne ya da babayla birlikte kalsa bile, ona duyulan sevgi konusunda ikna edici davranılmalı.
Çocukların hem anne hem de babalarına sevgi göstermelerini sağlamak da önemlidir. Eski eş çocuğa bakmayı reddetmediği sürece, fikir ayrılıklarının çocukları karşı taraftan uzak tutmasına izin vermemek gerekir. Unutmamak gerekir ki, çocukların boşanma veya ayrılıklarla baş etmelerinde görecekleri en büyük yardımlardan biri, her iki anne babasıyla da kuvvetli sevgi bağları oluşturmalarına imkan hazırlanmasından geçer.
Basit ve tahmin edilebilir programlar yapın
Çocuklar ayrılık veya boşanma sürecinde çok fazla değişim yaşarlar. Bu nedenle çocukların yaşayabilecekleri sıkıntıları azaltmak için, günlük alışkanlıklar mümkün olduğunca korunmaya çalışılmalıdır. Birçok boşanmış anne baba, boşanmanın çocuklarının düzenini altüst ettiğini düşünerek kendilerini suçlar. Böylelikle çocuklarını disiplin altına almaları gerektiğinde, onları kontrol etmekte zorlanırlar.
Bir çocuğun sinirli ve zorlu davranışları, onun boşanmayla mücadele yöntemi olsa dahi, bazı sınırlamaların olması her şartta gereklidir. Bu nedenle anne ve babalar güvenilir ve tutarlı davranmalılar. Çocuklarla her zaman birlikte olunmasa da, hala onların anne ve babası olunduğunu unutmamak gerekir.
Sağlıcakla kalın.
