Yeni anneleri en çok yoran uğraşlardan biri, bebeklerde uyku düzeni ve uyku eğitimidir. Uyku düzeni tablosu ile bebeğinizin uyku düzenini oturtabilirsiniz. Bebeklerinizi doğduğu andan itibaren belirli bir düzene göre uyutmaya yani uyku düzeni tablosuna göre uyku düzenini oturtmaya başlamalısınız. Ancak ne olursa olsun tabloda yer alan uyku saatlerini es geçmeyin. Emin olun bu tabloya bebeğinizi alıştırırsanız rahat edersiniz yoksa işiniz çok zor diyebiliriz.
Unutmayın bu yazı bebeğinizin uykusu ile ilgili bir bütünü ve çözüm önerilerini içerir, sadece tabloya takılıp kalmayın ve yazımızın tamamını okuyun ki mevcut durumu daha iyi kavrayıp çözüme kavuşabilin.
Bebekler kimi zaman geceyle gündüzü karıştırır, kimi zaman çok sık uyanır. Onların uykusunu düzene sokmak zahmetli ve yorucudur. Biz de uykulu gözlerle dolaşmak istemeyen anne ve babalar için ilk yılında neler yapabileceğinizi derledik.
Yeni doğan bebekleri olan anneleri uğraştıran en önemli konulardan biridir; uyku düzeni. “Hiç uyutmadı” diyerek başlayan sohbetlerde anneler, uykulu gözlerle gece boyunca yaşadıklarını anlatırlar birbirlerine. Kimi ninni söylemiştir, kimi bebeğini durmadan sallamış, kimi kucağında tutmuştur… Bu öylesine yaygın bir durumdur ki, “Gece beşik mi salladın?” sorusu bir deyim haline gelmiştir.
Bu durum sizi korkutmasın. Öncelikle şunu bilmeniz gerekir ki, bebekler bir süre sonra mutlaka bir uyku düzenine girerler. Ancak bu konuda size bilinçli davranmak ve biraz da sabretmek düşüyor.
Bilinmesi gereken ilk nokta; her bebeğin farklı bir uyku düzeni olacağıdır. Komşunuzun ya da arkadaşlarınızın bebeği, sizinkine benzemeyebilir. Bırakın çevrenizdeki kişileri, kardeşler arasında bile uyku düzeni açısından farklılıklar olacaktır. Kimi sabaha kadar uyanmadan mışıl mışıl uyurken, kimi saat başı emmek için uyanabilir.
Kimi emdikten az sonra uykuya dalar, kimi uzun süre etrafı seyretmeye bayılır. Bu yüzden bebeğinizi diğer bebeklerle kıyaslayıp endişe etmemelisiniz. O mutlaka, bir süre sonra uyku düzenine alışacaktır.
Bebekler ne kadar süre uyurlar?
Bebeklerin uyuma süreleri aylara göre değişir. Yenidoğan bebekler günün neredeyse tamamını uyku ile geçirirler. Bu da bir günde ortalama 20 saattir. Eğer erken doğmuş ya da prematüre bebeklerse uyku süreleri daha da artar. Ancak gece ile gündüzü ayırt edemediklerinden uykuları düzensizdir.
4 aylık bebekler günde yaklaşık olarak 18 saat uyuyabilirler. Artık geceleri uyanma süreleri uzamıştır. 56 saat uyanmadan kalabilirler.
6 aylık bebeklerin uykusu 16 saate düşer. Genel olarak gece emmesine ihtiyaç duymadıklarından aralıksız 8 saat uyuyabilirler.
Bir yaşına gelen bebeklerde ise uykuda geçen süre, ortalama 12 saattir. Öğle uykularını iki saate düşürebilirler.
Bebeklerin gündüz uykuları en az gece uykuları kadar önemlidir. Uzmanlar 3-12 ay arasındaki bebeklerin öğle uykunun günde iki kez yarım saat ile 2 saat arasında değişebileceğini söylüyorlar. Genel olarak sabah uyandıktan iki saat sonra gündüz uykusuna yatırmak gerekiyor.
Sağlıklı bir gündüz uykusu için gece uyulması gerekenlere dikkat etmekte yarar var. Ancak bebeğinizi gündüzleri tamamen puset ya da araba koltuğunda uyutmayın. Çünkü bunlara alışan bebeğiniz, başka bir yerde gündüz uykusuna yatmak istemeyebilir.
Bebeklerde Uyku Düzeni Tablosuna Uyum Sağlamak
Değerli anne adayları üstte gördüğünüz tabloya göre bebeğinizi uyutmaya alıştırmalısınız. Unutmayın bebeğinizin uyku saati ve uyku düzeni her ne kadar düzensiz olsa günlük toplam uyku süresine uymaya çalışın. Çünkü bebekleriniz ihtiyacı olan uykuyu alamadıklarında daha çok hırçın olur ve daha çok ağlarlar.
Bebeklerin uykusu yetişkinlere göre farklıdır
Bebeklerin uyurken biz yetişkinlerden farklı olduğunu hepimiz gözlemleyebiliriz. Çünkü onlar, uykularının yarısını aktif bir şekilde geçirirler. Gözkapakları kapalı olmasına rağmen gözleri hareket eder. Aniden çırpınma, silkinme, emme hatta diş gıcırdatma, küçük inilti çıkarma ya da bağırarak ağlayabilirler.
Aktif uyku sırasında kalp atışları düzensizdir. Beyne kan akışı daha fazladır ve vücudu isi kaybeder. Derin Uyku olarak tanımlanan REM, aktif uykudan sonra başlar.
Bebeklerin sessiz uyku sırasında hareket oranı azalır ya da hareketsiz kalır. Göz hareketi kaybolur, kalp atışları düzenlidir. Vücut ısısını terleme ya da üşüyerek düzenleyebilirler. Sessiz uyku oranı bebeklerin büyümesiyle artar. 1 yaşından sonra bütün uyku süresinin yüzde 75’ini sessiz uyku oluşturur.
Bebeğinizin beslenmesine dikkat edin
Yeni doğan döneminde bebeğin öncelikli ihtiyacı beslenmedir. Bebeğin iyi uyuması için karnının doymuş olması gerekir. Doymuş bir bebek daha uzun süre uykuda kalır. Yeterince doymamışsa daha sık uyanacağını bilmelisiniz.
Bebeklerin tüm metabolizması gibi uyku düzeni de beslenme şekline bağlıdır. Anne sütü alan ya da formül mamalarla beslenen bebeklerin uyku düzenleri değişik olabilir. Mucizevi bir besin olan anne sütünün hazmı kolay olduğu için bebek midesini tıka basa doldursa bile kolayca sindirerek en fazla 3 saat içinde uyanacaktır.
Bu da emziren anneler için sık sık bölünerek, dinlendiriciliğini yitiren gece uykuları ve yarım kalacak işler demektir. İlk aylarda biraz da yardım alarak bu duruma katlanmaktan başka çareniz yok.
Bebek etrafında olanları tam olarak algılamaya başladığında ve alışkanlıklar edinecek döneme geldiğinde ki; bu dönem 6. ay civarındadır. Ne mutlu ki, aynı zamanda bebeğin kaşık mamalarına başladığı ve sadece anne sütüyle beslenmeyi bıraktığı dönemdir.
Özellikle gece uykularından başlayarak bebeğin uyku alışkanlığı kazanmasının zamanı gelmiş demektir. Uyku düzeni de çocuğun alışmasına bağlı olarak şekillenecek; bebeklik döneminde annesinin memesini emerek, kucakta tutularak ya da bir büyükle beraber uyuyan çocuklar bu duruma alışarak okul dönemine hatta daha ileri yaşlara kadar yalnız yatamayacaktır.
Araştırmalar, ailelerin büyük bir kısmının bebeklerini zaman zaman kendi yataklarında uyuttuklarını ortaya koyuyor. Hatta dünyadaki bebeklerin yüzde 70’nin anne babasıyla yattığı hesaplanıyor. Kimi aileler ise düzenli olarak bebeğini yanında yatırıyor. Anne babasının yanında yatan bebeğin kendini güvende hissettiği biliniyor. Ancak risklerini de göz önüne almak gerekir. En büyük risk boğulma, bir çok bebek bu nedenle hayatını kaybedebiliyor.
Eğer tek çocuğunuz varsa ve yapacak başka bir şeyiniz yoksa onunla beraber uyumak sizin de hoşunuza gidebilir, ancak bunun pek sağlıklı olmadığı ve her ikinizin de bu şekilde yeterince derin uyuyamayacağını bilmelisiniz.
Bebeğinizin Uyku Düzenini Sağlayıp, Onu Uyku Düzeni Tablosuna Nasıl Alıştırabilirsiniz?
Yatacağı odayı karanlık, en azından loş bir ışıkla aydınlatın. Gece lambası kullanabilirsiniz. Ancak gözlerinin lambanın ışığından etkilenmemesi için uzakta tutun. Eğer bebeğiniz 3 ile 6 ay arasındaysa, yavaş yavaş gece ve gündüz ayrımını fark etmeye başlayacaktır.
Oda ısısını kontrol edin; yeni doğan için ideali 24 derecedir, daha büyük bebekler 22 derecede, çocuklar ise 18-20 derecede rahat uyur. . Bebeğin uyuduğu odayı sık sık havalandırın. Bebek yeterince oksijen almalıdır.
Rahat elbiseler giydirin. Ayrıca çok sıcak ya da serin tutacak giysilerden uzak durun.
Çok sıkı örtmeyin. Sıcaktan rahatsız olan bebeğiniz sık sık uyanacaktır. Eğer sıcaktan rahatsız olup olmadığını anlamak istiyor sanız elinizle sırtını ve göğsünü kontrol edin. . Bebeğinizi sırt üstü yatırın. Uzmanlar ani bebek ölümü sendromu riskini azalttığı konusunda uyarıyorlar. . Genel olarak bebekler, bir gece boyunca 4 ya da 5 kez uyanırlar. Bu durumun normal olduğunu bilmelisiniz. Sorun olan uyanması değil kendi kendine uykuya dalıp dalamamasıdır.
Belirli zamanlarda uyutun: Bebeğinizi akşam saatlerinde uyutmak için saat 20.00 civarı ideal bir zamandır. Her gün bu saat diliminde uyumasını sağlarsanız bir süre sonra aynı saatte uykusunun geldiğini göreceksiniz.
Uyku belirtilerini gözleyin: Bebekler uykusu geldiğinde huysuzlaşır, gözlerini ovar, hafif bir bilinçsizlik durumu yaşar. Bu belirtilere dikkat edin.
Sakinleştirin: Bebeğin kendi kendine uyuması için onu yatağına yatırmadan önce sakin ve rahat geçecek yarım saatlik süreye ihtiyacınız var. Bu sürede yumuşak bir müzik eşliğinde onunla konuşmanız, masaj yapmanız, ninniler söylemeniz, en iyisi ilik bir banyo yaptırmanız onu uykuya hazırlar.
Sakin hareket edin: Yatağına yatırmadan önce bebeği hazırlarken; altını bağlayıp, pijamalarını giydirirken çok yavaş ve rahat hareket edin. Televizyonda başlayan bir filmi ya da diğer odadaki misafirleri düşünerek telaşlı hareketler yapmanız, bebeği tedirgin ederek uykusunu kaçırabilir.
Uykusunu kaçıracak ortamlardan uzak tutun: Bebeğin korku, aşırı sevinç, heyecan gibi duygular hissederek adrenalin salgılamasına ve uykusunun kaçmasına neden olacak, hareketli oyunlar, televizyon seyretme, hızlı müzikler, eve yeni birilerinin gelmesi gibi durumların uykuya dalma saatine rastlamaması için elinizden geleni yapın.
Uyku ortamını hazırlayın: Tavana ışıklı objeler yansıtan müzikli uyku oyuncakları, radyonun slow müzikler çalan kanalını dinlemek onun kolayca uykuya dalmasını sağlar
Karnını doyurun: Kaşık mamalarının ilki olan muhallebi; bebeği uzunca bir süre tok tutacağından memenizi emerek uyuma alışkanlığından kurtulmanızı sağlar. Gece yatırmadan önce iyice emzirip, bir kahve fincan kadar muhallebi yedirirseniz uyku sorununun önemli bir parçası olan tokluk hissini sağlarsınız
Ağlayarak uyumasını beklemeyin: Ağladığında inatla yatağında bırakarak ağlayarak uyumasını bekleme Bu şekilde uyuyamaz. Her mızıldanmada değil ama ağladığında kucağa alıp sakinleştirmezseniz güvenliği yaşayacağını unutmayın.
Gündüz uykusunu programlayın: Bebeklerin önceleri günde iki kez, bir yaşından sonra günde bir uykusu uyumaları gerekir. Gündüz uykularını doğru programlayarak, yemekten önce, banyo saatinden zamanda uyumasına engel olabilirsiniz. En az 2,5 yaşına kadar öğlen uykusuna ihtiyacı vardır.
Bebeğinizin Uyurken Güvenliği İçin Bunlara Dikkat Edin
İki yaşına kadar yastıksız yatırın. Küçük bebekleri yan yatırıp, pozisyonunu diğer yana ve sır üstü olmak üzere belirli aralıklarla değiştirin Yatış pozisyonunu ve yatağında tehlikeli oyuncaklar olup olmadığını kontrol etmeyi unutmayın
Yatağının rahat, uygun ölçülerde, uygun malzemeden yapılmış olmasına dikkat edin. Şiltesi hafif çukur ya da tüm sek, çok dar ya da boşlukta hissettirecek kadar büyük, sağlıksız boyayla boyanmış ya da boyası soyulmuş olmamalı
Elinin kolunun sarmalanması yeni doğanlar için rahatlatıcıyken daha büyük bebekler için yüzüne sinek, oyuncak battaniye vb. gelmesi durumunda kendini savunamayacağı için tehlikelidir.
Bebek telsizi özellikle büyük evlerde çok yararlıdır. Bebeğin yatak takımlarını sık sık değiştirin. Evinizde hayvan besliyorsanız bebeğin yatak odasına sokmayın. Bebek uyurken kulaklarının kıvrılarak deforme olmamasına dikkat edin.
