Bebekler sadece uyurlar, yemek yerler, altlarını ıslatırlar diye düşünebilirsiniz, fakat onların da kendilerine ait bir hayal ve düşünce dünyası vardır. Onların sevimli yüzlerinin arkasında neler düşündüklerini bilemezsiniz. Bu minik varlıklar isteklerini, düşüncelerini size kelimelerle anlatamasalar bile bakışları ve mimikleriyle hissettirirler. Çocuğun genetik yapısı onun gelecekte nasıl bir insan olacağını göstermesine rağmen, yapılan çalışmalar göstermiştir ki, zihinsel gelişim çocuğun doğuşuyla sona ermez. Bebek doğduktan sonra gördükleri, duydukları, dokundukları ve hissettikleri üç yaşına gelene kadar onun zihinsel gelişiminde önemli bir rol oynar.
Bebeğin ilk yaşlarında edindiği tecrübeler ve dış dünyada algıladıkları daha sonraki yaşamına bir ölçü olacaktır. Aynı durum sağlık konuları için de geçerlidir. Örneğin bir çocuk katarakt ile doğarsa ve doğumundan sonraki birkaç yıl içerisinde bu sorun çözümlenemezse ve tedavi olamazsa zaman içinde sinir yolları tıkanarak körlüğe kadar gidebilir. Çocuğunuzun ileriki yaşlarda bazı becerileri kazanması ve başarılı olması, küçük yaşlarda edindiği hatta bebeklikte edindiği deneyimler ile ilgilidir. Bunun için anne babalara da çeşitli görevler düşer.
Bebeğinizin Gelişimine Yardımcı Olun
Fiziksel egzersizler: Bebeklerin blok şeklindeki oyuncaklarla oynaması, boya kalemlerini tutması ayrıca bunun dışında vücudu harekete geçiren çalışmalar yapması, objelere farklı açılardan bakmak, bebeğin başını, ellerini vücudunu kullanmayı ve kontrol etmeyi öğrenmesini sağlar. Çocuğunuzu pek çok fiziksel egzersiz ile karşı karşıya bırakmaya çalışın. Koşması, tırmanması, suyla oynaması, kumlarla oynaması, yumuşak, yapışkan sert cisimleri tutması onun yaşadığı çevreyi tanımasını ve kaslarını geliştirmesini sağlayacaktır. Emeklemesine izin verin. Ayrıca deniz kıyısında oynamak da sağlığı açısından yararlı olacaktır.
Bebeğinizle konuşun: Çok canlı bir diyalog olmasa bile kelimeleri paylaşmak, bebeğin işitme etkilerini ve dili tanımasını sağlar. Sizin konuştuklarınızı anlamasa bile en azından ağız ve dil hareketlerini takip edebilir. Yapılan araştırmalar iki yaşına kadar konuşulan çocukların ileriki yaşlarda IQ derecelerinin daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Özellikle dilbilgisini doğru kullanarak konuşan ailelerin çocukları hem daha erken yaşlarda konuşmaya başlarlar hem de dili daha etkili kullanma yöntemi kazanırlar. Ailelerin ekonomik ve sosyal düzeyi de çocuğun öğreniminde çok önemli bir rol oynar. Bebeğinize karşı, konuşur gibi sesler çıkarmak onun dil ile ilgili gelişimindeki faktörlerden sadece bir tanesidir. Burada unutulmaması gereken bir nokta da çocuğunuzla konuşurken kullandığınız ses tonudur.
Destekleyici bir ses tonu güvenilir bir etki yaratır ve duygusal bir gelişim için önemlidir. Bebeğinizle konuşurken ona mümkün olduğunca yaklaşın böylece sizi daha rahat görebilecektir. Öğrenme zamanlarını iyi seçin: Öğrenmek için mutlaka uygun bir zaman vardır. Bebeğinizle ilgileneceğiniz anları iyi seçmelisiniz. Çocuğunuzu bir masanın başına oturtarak objeler arasındaki farklılıkları gösterip, öğretebilirsiniz. Çocuğa büyük resimli hikaye kitaplarını okuyup, dikkatini bu yöne çekmek de onun zihinsel ve dil gelişimi için yararlı olacaktır.
Öğrenme çocuğun yaşamına oyunla girer. Bu nedenle bebeğe banyo yaptırırken bile küvete konulacak banyo oyuncakları ile bunu sürdürebilirsiniz. Renk, şekil ve boyut yönünden zengin ve bebeğin dönemine uygun oyuncaklar onun fikir yürütüp sonra yaptıklarını hatırlamasına neden olacağından son derece yararlıdır.
Bebeğin Zihinsel Gelişiminde Dikkat Edilecekler
Tek başına olmasına izin verin: Aileler çocuklarının zihinsel yeteneklerinin gelişmesi için onların üzerine fazlaca düşerler. Oysaki bazen çocukları yalnız bırakmak da iyi sonuç verir. Bebeklerin kendi kendilerine öğrenme yetenekleri vardır. Çocuklar tek başlarına da gözlemleyerek, izleyerek problemleri çözmeyi ve farklı konuları algılamayı öğrenebilirler.
Çocuğunuzun ilgilerini izleyin: Bebeğinizin diğer bebeklerden ve çocuklardan farklı yetenekleri ve ilgi alanları olabilir. Burada size düşen görev çocuğunuzu gözlemlemeniz ve hangi konuya yeteneği olduğunu keşfederek onun bu yönünü güçlendirmeye çalışmanız olacaktır. Bazı çocuklar müziğe karşı bir ilgi duyarken bazıları da resimle ilgilenebilirler. Onların bu ilgileri bebeklik çağlarında bile kendini gösterir. Anne babanın çocuğunu iyi tanıması ve doğru yönlendirmesi burada büyük önem kazanır.
Yaramazlıklarına dayanın: Bebeğiniz sizin gözlüklerinizi alabilir, oyuncaklarını vurup kırabilir, bebekken böyle yaramazlıklar yapan çocuk daha sonra ileriki yaşlarda dolabından eşyalarını çıkarıp etrafı dağıtabilir, boya kalemleri ile evin duvarlarını boyayabilir ve hatta sizin aklınıza bile gelmeyen çeşitli yaramazlıklar yapabilir. Onun önceleri gülüp geçtiğiniz hareketleri zaman içerisinde sizi sinirlendirebilir. Kimi zaman oyun kimi zaman bir kızgınlık ifadesi olarak gösterdikleri bu tepkileri anlayışla karşılamak ve yaptığının yanlış olduğunu yumuşak ifadeler ve seslerle anlatmaya çalışmak en doğrusudur.
Bebeğin Zihinsel Gelişiminde Oyunların Etkisi
Çocukların zihinsel gelişimi ve tepkilerinin ölçülmesi için yaşa göre uygun oyunların da etkisi oldukça büyüktür. Bebekler iki aylıkken çeşitli yüz ifadeleri gösterirler. Gülümsemek de bunlardan birisidir. Komik yüzler ve sesler çıkarmak çocuğun duyularını geliştirecektir. Bu durum onun zihinsel gelişimi açısından önemlidir. Çocuğunuz 15 aylık olduğunda alıp vermeyi öğretebilirsiniz.
Ona bir oyuncak verip geri isteyin ya da onun size verdiğini tekrar geri uzatın. Çocuğun yaşı ilerledikçe oyuncakları arkanıza saklayıp bulmasını istemek gibi biraz daha karışık oyunlar yaratabilirsiniz. Biraz daha büyüdüğünde ise oyuncaklarını bir kutunun içine koyarak bulmasını isteyebilirsiniz. Böylece hem açma kapamayı öğrenecek hem de saklanan oyuncağı bulmaya çalışarak zihinsel gelişimi güçlenecektir.
Sağlıcakla Kalın.
