Anne ve babalar çocuklarının gelişimlerine doğal olarak büyük bir sevinçle karşılık verirler. Bebeğin yaşamın ilk yılında neler öğrendiğini gözlemek nefes kesicidir. Başlangıçta başkalarına bağımlı ve aciz olan bebek bir yaşına doğru yaşadığı evi bir tehlike yuvası haline çevirir. Fakat çocuğun neleri, ne zamanda yapabileceği çok değişkendir.
Her çocuğun, dış etkenlerle hızlandırılamayan, kendine özgü bir gelişim süreci vardır. Her bir gelişim aşamasının tamamlanması haftalar ya da aylar sürebilir. Örneğin desteksiz oturabilme becerisi 6,5 – 9. aylar arasında gerçekleşir. Çocukların ortalama yüzde 90’ı 9. aya kadar oturmayı başarır. Başka bir dille çocuğun biraz geç oturması anne – babayı endişelendirmemelidir. Ancak bebek 9. aya geldiğinde hala oturamıyorsa, doktora başvurulmalıdır.
Bebek Gelişiminde Başını Kaldırması
Daha yeni doğmuş bebek bile karın üstü yatırıldığında başını yerden hafifçe kaldırabilir. Dolayısıyla burnu nefes almak için serbest kalır. Fakat başını uzun süre havada tutamayarak tekrar yere bırakır. İkinci aya doğru yüz üstü yatırıldığında ise başım yerden ileri bakabilecek kadar geriye doğru kaldırır ve daha uzun süre dik tutar. 3 – 5 aylık olunca sırt üstü yatarken ellerinden tutulup çekilince başı geriye doğru hiç düşmez, başım gövdesiyle birlikte kaldırır. Bebeğin boynu ve başı yukarı kaldırılırken, taşınırken, 3 aylık olana kadar desteklenmelidir.
Öneri: Bebek uyanıkken gün içerisinde bir kaç kez 10 – 15 dakika süreyle yüz üstü bırakılmalıdır. Böylece boyun, bel ve sırt kaslarını güçlendirerek başını daha rahat kaldırabilir.
Bebek Gelişiminde Destek Olmak
Bebek büyüdükçe karın üstü yatırıldığında, ilgisini çeken şeyleri izlemek için başını ve üst gövdesini giderek daha geriye ve yükseğe kaldırmaya başlar. 3-5 aylık olduğunda ise el ve kollarından destek alarak rahatlıkla doğrulabilir.
Öneri: Desteksiz oturamayan bebeğin bel kemiği ve kaslarını zorlamamak için, uzun süre oturur pozisyonda tutulmaması gerekir.
Bebek Gelişiminde Dönmesi
Bebek yan yatarken sırt üstüne ortalama 2 3 aylıkken döner. Birkaç hafta içerisinde de karın üstünden sırt üstüne doğru dönmeye başlar. En zor olanı ise sırt üstü yatarken yüzükoyun dönebilmesidir. Bebekler genellikle 6. ayda istediği her yöne döner.
Öneri: Bebeği asla bez değiştirme masası gibi yüksek bir yerde tek başı boş bırakmayın. En küçük bebek bile düşebilir.
Bebek Gelişiminde Oturması
Bebek 6,5 – 9. aylar arasında desteksiz oturmaya başlar. Önceleri dengesi kolayca bozulur, yanlara ya da öne doğru devrilir. Uzun süre devrilmeden oturamaz. Devrildikten sonra tekrar doğrulup oturur pozisyona geçebilmesi ise ancak 8-11 aylarda gerçekleşir.
Öneri: Bebek beslenme sandalyesinde ya da ana kucağındayken emniyet kemeri mutlaka bağlanmalıdır. Sandalyeden kalkma denemeleri tehlikeli kazalara yol açabilir.
Bebek Gelişiminde Emeklemesi
Bebekler emeklemeye 7-9 aylıkken başlarlar. Her bebeğin kendine özgü bir stili vardır. Mesela bazıları karın üstü komandolar gibi sürünürken, kimileri bacaklarıyla gövdesini iterler. Çoğu bebek başlangıçta geri geri gider, zaman içinde istediği yöne emeklemeyi öğrenir. Emekleme süresi çok değişkendir. Bazı çocuklar yürümeyi öğrendikten den sonra bile uzun süre emeklerler.
Öneri: Hareket etme özgürlüğü bebeğin gelişimini hızlandırır. Sürekli kucakta tutulan ve yere bırakılmayan bebekler daha geç yürürler. Yürüteç kullanan bebeklerin ortalama yüzde 40’ının başına doktora gitmeyi gerektirecek kadar ciddi kazalar gelir. Bu nedenle yürüteci çok gerekli olduğu durumlarda kısa süreli kullanın. Yürüteçle meydana gelen en tehlikeli kazalar genelde merdivenden yuvarlanma sonucu oluşur.
Yürüteçler emeklemeyi ve yürümeyi hızlandırmaz. Aksine günde iki saatten daha fazla yürüteçte kalan bebeklerde, emekleme ve yürüme yaşı gecikir.
Bebek Gelişiminde Ayağa Kalması
Çoğu bebek 7-11 aylar arasında ellerinden tutulup çekildiğinde ya da mobilyalara tutunarak ayağa kalkabilir. Bir yere tutunarak ayakta dik durabilmeyi ise 7,5 – 11. aylarda başarır.
Öneri: Tehlikeli ve kırılabilecek nesneleri ortadan kaldırın ya da bebeğin erişemeyeceği yüksekliğe yerleştirin. Çeşitli dolap ve çekmecelere çocuk kilidi takın. Banyonun kapısını sürekli kapalı tutun.
Bebek Gelişiminde Yürümesi
Çoğu anne ve baba çocuğunun bir an önce yürümesini ister. Mobilyalara tutunarak sıralama genelde 8-12. Aylar arasında başlar. Yürüme, sıralamaya başladıktan ortalama altı ay sonra geçekleşir. Ortalama yürüme yaşı 14-15. Aydır. Çocukların yüzde 85’i 18. Aydan önce yürümeye başlar.
Öneri: Ayakkabı çocuk dışarıda yürümeye başlayana kadar gereksizdir. Çocuk ev içinde yalın ayak ya da altı kaymayan çoraplarla yürümelidir. Bu şekilde ayak kıvrımları daha rahat gelişir.
Sağlıcakla Kalın.
